Γιάννη, τι γίνεται με τον «Τζέιμς Λιντς» και σε έχει στιγματίσει τόσο; Σε κυνηγά, τον κυνηγάς, δεν έχει τελειώσει η σχέση μαζί του, συνεχίζεις να τον ‘κουβαλάς’, στις σκέψεις, στο σανίδι, στη ζωή σου;
Θεωρώ πως ποτέ δεν τελειώνουμε με τους ρόλους που έχουμε αγαπήσει. Δεν έχω ξεμπερδέψει ας πούμε με τον Ετεοκλή, τον Ρασκόλνικωφ, τον Ορφέα, τον Τριγκόριν και τόσους άλλους. Απλά φέτος που συνειδητοποίησα πως η κοινωνία είναι περισσότερο επιδεκτική προκειμένου να αγκαλιάσει πιο ζεστά τα θέματα που άπτονται της διαφορετικότητας, των μειονοτήτων, των ατόμων που καθημερινά γκετοποιούνται από μέρος της λεγόμενης "υγιούς" κοινωνίας. Ο Τζέιμς και οι απόψεις του θα μπορούσαν να συμβάλλουν έτσι ώστε να ακουστεί ο ψίθυρος μιας άλλης ομάδας συνανθρώπων μας. Είναι θέμα λοιπόν συγκυρίας και όχι κάποιας ερωτικής εξάρτησης που έχω με τον συγκεκριμένο ήρωα.
Το έργο του Μέντοφ είναι ουσιαστικά ερωτικό, μόνο που εκείνος είναι ένας δάσκαλος κωφαλάλων κι εκείνη μια δυναμική, κωφή, ανεξάρτητη γυναίκα. Τι προσπάθησες να φωτίσεις αυτήν τη φορά; ή το έργο έχει από μόνο του μια διαχρονική ταυτότητα;
Αυτονόητο είναι πως τα μηνύματα του έργου είναι διαχρονικά. Δεν μπορούν να είναι θνησιγενείς απόψεις όπως η κάθε είδους βοήθεια προς τον συνάνθρωπο μας, η αλληλεγγύη, η φιλανθρωπία... Όταν δε αυτά νομιμοποιούνται από διακριτικότητα και ανωνυμία, όταν αποτυπώνονται σε στενό κύκλο και όχι από λεζάντες και πρωτοσέλιδα, αποκτούν μεγαλύτερη αξία και εξακοντίζονται στο ζενίθ της αποδοτικότητας και της δυναμικής που έτσι κι αλλιώς εμπεριέχουν. Γιατί είναι απόψεις που έχουν σαν καύσιμη ύλη την καρδιά... την αγάπη.
"ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ, Ή ΣΚΟΤΩΝΕΤΑΙ Η ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ!"
Πως είναι να σκηνοθετείς ο ίδιος τον εαυτό σου; Είναι πιο εύκολο γιατί διεκδικείς την προσωπική σου καλλιτεχνική ελευθερία και ποιότητα, ή αντίθετα πιο δύσκολο;
Δεν τίθεται θέμα προσωπικής καλλιτεχνικής ελευθερίας γιατί με τον ίδιο τρόπο διδάσκω, ή σκηνοθετώ συναδέλφους. Δεν μακρυγορώ, δεν αναλίσκομαι σε θεωρητικές συζητήσεις, που περισσότερο μπερδεύουν και λιγότερο διευκολύνουν. Φυσικά και θα συζητήσουμε για όλο το έργο και κάθε ένα ρόλο ξεχωριστά, αλλά όταν μπούμε στην βασική περίοδο των προβών, ελάχιστες είναι οι φορές που θα "ενοχλήσω" συνάδελφο με παρατηρήσεις. Οι ρόλοι είναι οικήματα με πολλά δωμάτια κι ορόφους. Κλειδιά δίνω και στους άλλους, προκειμένου να τα ταιριάξουμε στις πόρτες που θα μας φέρουν πιο κοντά σε αυτά που έχουμε αποφασίσει από τις πρώτες συζητήσεις. Ο ηθοποιός ξέρει να πορεύεται μόνος του. Και ο καλός ηθοποιός έχει φύλακα άγγελο το "γνώθι σάυτόν¨. Έχει τύχει να υπερασπίζομαι περισσότερο τους άλλους επί σκηνής, με αποτέλεσμα να τρέχω να τους προλάβω υποκριτικά και να μην φτάνω. Αυτή η σχέση της ελευθερίας της ομάδας, με γοητεύει αφάνταστα και με συγκινεί στο τέλος της προσπάθειας, όταν συνειδητοποιώ πως με διαβατήριο την ελευθερία κινήσεων που επέτρεψα, ο τάδε, ή η τάδε ξεμπέρδεψαν τις προσδοκίες μου.
Μετά από τόσα χρόνια κι από άπειρους ρόλους, τι είναι εκείνο σήμερα που σε ιντριγκάρει ώστε να πεις: «Ναι αυτό θέλω να το κάνω»; Ποια είναι λοιπόν η προτεραιότητα σου, το κείμενο, ο ρόλος, οι συνεργάτες;
Θα σου φανεί παράξενο, ή ιδιότροπο, ή προσπάθεια εντυπωσιασμού εάν απαντήσω ότι ποτέ δεν σχεδίασα, ποτέ δεν ονειρεύτηκα, ποτέ δεν επεδίωξα, ποτέ δεν προγραμμάτισα παραστάσεις. ή ρόλους! Ξέρεις τι ήθελα πάντα διακαώς; Να μαζευτούμε συνάδελφοι της ίδιας "φυλής", όχι αναγκαστικά με εξαιρετικές και σπάνιες αποδόσεις υποκριτικής, αλλά με έναν κοινό κώδικα που λέγεται αφοσίωση, που λέγεται αυταπάρνηση γι΄αυτό το λειτούργημα, της θεατρικής τέχνης. Ποτέ δεν παραπονέθηκα, ποτέ δεν γκρίνιαξα, ποτέ δεν δυσανασχέτησα εάν οι συνθήκες δεν ήταν οι καλύτερες, εάν μια παραγωγή δεν με κάλυψε στα στοιχειώδη μου, εάν μου καθυστέρησαν για τον όποιο λόγο τον μισθό. Μπορεί να χτυπούσα το κεφάλι μου στον τοίχο του καμαρινιού για όλα αυτά, αλλά έβγαινα στη σκηνή και πάλευα με τα δυο θεριά. Τον ρόλο και το κοινό. Γιατί στη σκηνή γεννιέται, ή σκοτώνεται η συγκίνηση. Μπορεί να ερχόμουν από την κηδεία της μάνας μου στις 4.00μμ το απόγευμα και να έπαιζα απογευματινή στο θέατρο στις 6.00μμ, όχι επειδή κάποιος μου το επέβαλλε, αλλά γιατί εγώ αισθανόμουν υποχρεωμένος απέναντι στο κοινό που διάλεξε την δική μου παράσταση εκείνη την ημέρα για να ψυχαγωγηθεί. Δεν τέθηκε λοιπόν ποτέ δίλημμα για το που θα εμφανιστώ, που, ή με ποιον θα συμπράξω, ή ποιος θα είναι ο επόμενος ρόλος μου, αλλά εάν θα έχω την ίδια δύναμη και όρεξη με τότε που πρωτοεμφανίστηκα πριν από 36 χρόνια το 1980 στη σκηνή του θεάτρου Μινώα , σε μία παραγωγή του Γιώργου Λεμπέση.
"ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΣΧΕΔΙΑΣΑ, ΔΕΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΑ, ΔΕΝ ΟΝΕΙΡΕΥΤΗΚΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΡΟΛΟΥΣ"
Όλα αυτά που έχουν γίνει στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια πιστεύεις πως μας έκαναν μόνο κακό, ή εν τέλει αναθεωρήσαμε πράγματα, πρόσωπα και καταστάσεις και τελικά βγήκαμε κερδισμένοι, ή όχι;
Η κρίση λειτούργησε σαν καταλύτης. Χημική αντίδραση προέκυψε. Και όπως σε όλες σχεδόν τις τέτοιου είδους αντιδράσεις, το αποτέλεσμα εξαρτάται από τα στοιχεία, τις ενώσεις, τη δοσολογία κλπ. Αποκαλύφθηκε λοιπόν στην ψυχή του Έλληνα ό,τι πιο όμορφο και αγνό και συγχρόνως ό,τι πιο δύσμορφο και δύσοσμο. Από τη μία κινήσεις φιλανθρωπίας, αλληλεγγύης, εθελοντικές ομάδες, που ενεργούν αυτόνομα και ανακουφίζουν με τον όποιο τρόπο τον συνάνθρωπο και από την άλλη η καχυποψία, η μνησικακία, το μένος, το μίσος, η εκδικητικότητα, το εμφυλιοπολεμικό DNA μας. Ας ελπίσουμε πως αυτή η ανάβαση του Έλληνα δεν θα αποδειχθεί Σισύφεια.
Γιατί αγαπάτε τόσο εσείς οι ηθοποιοί το θέατρο, μια τέχνη θνησιγενή, από τον κινηματογράφο, ή την τηλεόραση; Που μάλιστα μπορεί να σας δίνουν και πιο πολλά χρήματα, αναγνωρισιμότητα μεγαλύτερη και άλλα.
Νομίζω πως είναι θέμα άμεσης επαφής και άμεσης αναγνώρισης. Με μέτρο, ή άμετρα φιλόδοξα και εγωπαθή, αλλά και ευαίσθητα, που λέμε ψέματα με την αγνότητα των ψεμάτων που λέει ένα παιδί. Αυτό το ψέμα λοιπόν θέλουμε να δούμε εάν έπεισε τον αποδέκτη. Κι αυτό θέλουμε να δούμε την στιγμή που το εκστομίζουμε. Πρόσωπο με πρόσωπο. Στη σκηνή. Σε αυτό το ερωτικό αλισβερίσι μεταξύ σκοτεινής πλατείας και φωτισμένης σκηνής. Το άψυχο γυάλινο μάτι της κάμερας δεν μας πάει. Προτιμούμε άλλες πιο ¨απτικές¨σχέσεις... αυτές του ΘΕΑΤΡΟΥ.
"ΗΘΕΛΑ ΠΑΝΤΑ ΝΑ ΜΑΖΕΥΤΟΥΜΕ ΗΘΟΠΟΙΟΙ, ΜΕ ΚΟΙΝΟ ΚΩΔΙΚΑ ΤΗΝ ΑΦΟΣΙΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΗ"
Οι πιο ισχυρές αναφορές του καλλιτέχνη θεωρώ πως συνδέονται με την παιδική του ηλικία, για αυτό και την διατηρεί καθ’ όλη την ζωή του, θεωρώ την παιδικότητά του. Έχεις καταφέρει να διατηρήσεις στοιχεία της αθωότητάς σου;
Μην ξεχάς Νίκο πως είμαστε πλάσματα ιδιαίτερα οι ηθοποιοί, με ψυχή μικρού παιδιού, αλλά και κολασμένη ενίοτε. Με μέτρο, ή άμετρα, που είμαστε ευαίσθητοι, τρυφεροί όπως τα παιδιά, αλλά κι εγωκεντρικά πλάσματα, άλλωστε ποιος είπε ότι τα παιδιά είναι αθώα;
Ερωτεύομαι, χαμογελώ, φοβάμαι, ονειρεύομαι, θυμάμαι, 5 λέξεις που θα έλεγες χωρίς δεύτερη σκέψη, όταν τις ακούς τι εικόνες σου έρχονται στο μυαλό;
Ερωτεύομαι ...ένα χαμόγελο. Χαμογελώ...ηχόχρωμα φωνής. Φοβάμαι...πνιγμός. Ονειρεύομαι... άμμο και θάλασσα. Θυμάμαι... τις δροσερές σκιές της παιδικής αυλής μου κατακαλόκαιρο.
Ο πολυαγαπημένος Γιάννης Βούρος μοιράζεται σκέψεις και τις απόψεις του με το Νίκο Ελευθερίου
