Ηθοποιός που σκηνοθετεί. Σκηνοθέτης που ερμηνεύει. Τα
διαχωρίζετε; Σας λείπει όταν δεν παίζετε, ή πιο πολύ είσαστε της
δημιουργίας, του κτισίματος μιας παράστασης ακόμη κι αν εσείς δεν
έχετε ρόλο ως ηθοποιός;
Κατά τη γνώμη μου, η θεατρική δημιουργία είναι ενιαία. Ξεκινάμε μια
νέα παραγωγή, ή την εκ νέου θεώρηση, όπως τώρα στην περίπτωση της
Αντιγόνης, με σκοπό την έρευνα και τον πειραματισμό.
Η πορεία της Αντιγόνης που ξεκίνησε το 2018 ενσωματώνει όλα τα
στοιχεία των εμπειριών από τις συμμετοχές της σε φεστιβάλ του
εξωτερικού, όσο και το προσωπικό στίγμα των νέων κάθε φορά,
συνεργατών της. Στην πρώτη της εκδοχή, κρατούσα η ίδια τον ρόλο του
Κρέοντα. Ο πειραματισμός και η έρευνα με υλικά της προσωπικής και
συλλογικής μνήμης, είναι ο δρόμος που αφορά την Ομάδα7 που νομίζω
ότι συνήθως αποδίδει ένα υλικό που δεν μπορεί να προβλεφτεί την
περίοδο της αρχικής σκέψης, πριν τις πρόβες.
Ο δρόμος, για μένα, της δημιουργίας μιας ενδιαφέρουσας και ειλικρινούς
δουλειάς, είναι να εκφραστεί στην παράσταση, η προσωπική οπτική του
καθένα μας, ηθοποιών και συντελεστών.
Μια δουλειά συνόλου, από τη μετάφραση, τη διασκευή, τη
σκηνοθεσία, την οργάνωση αυτής της δουλειάς. Που ποιός είχε όμως
το γενικό πρόσταγμα για να μπαίνουν τα πράγματα σε μία σειρά, αν
όχι στην ακριβή τους θέση;
Όταν κάποιος έχει ένα όραμα για μια παράσταση, πιστεύω ότι οργανώνει
τις καταστάσεις και τους ανθρώπους για να το δει να πραγματοποιείται,
τουλάχιστον αυτό συμβαίνει σε μένα. Το ίδιο το όραμα γίνεται η
κινητήριος δύναμη - το πρόσταγμα για να έρθει και η σειρά των
πραγμάτων.
"Βασική μας προτεραιότητα αυτήν την περίοδο, είναι η έρευνα, ο
εντοπισμός και η κατάθεση προτάσεων σε φεστιβάλ του εξωτερικού"
Μιλήστε μας εκτενέστερα για την θεατρική σας ομάδα την Ομάδα 7,
πόσο καιρό υπάρχει, τι σχέδια και προγραμματισμούς έχει, τι άμεσους
στόχους έχει βάλει;
Η Ομάδα7 είναι μια ερευνητική καλλιτεχνική ομάδα. Η δουλειά της
στηρίζεται σε άξονες που ακουμπούν από τη μία στις πολιτισμικές
ιδιαιτερότητες της χώρας και από την άλλη στη χρήση και ανατροπή
μεθόδων και τεχνικών του μεταδραματικού θεάτρου. Σχηματίστηκε το
2003 και απέκτησε νομική μορφή το 2006. Έχει στο ενεργητικό της πάνω
από είκοσι παραγωγές μέχρι τώρα, στις οποίες συμμετέχουν κάθε φορά
τουλάχιστον 15 καλλιτέχνες διαφόρων ειδικοτήτων και εθελοντές.
Ο χαρακτήρας των παραγωγών είναι ερευνητικός όσον αφορά στην
ενοποίηση και σύνθεση παραστατικών μορφών τέχνης και μεθόδων : in
situ εγκαταστάσεις, χρήση πολυμέσων, θέατρο της επινόησης, σύγχρονη
θεατρική κινησιολογία, εικαστικές τέχνες κ.α. Πως οι «κλασικές»
θεατρικές μέθοδοι, το devised theatre, η Performance, οι in situ
εγκαταστάσεις, το σωματικό θέατρο, η χρήση πολυμέσων, μπορούν
σήμερα να συνδυαστούν και να αποτελέσουν μια ενδιαφέρουσα, για τους
θεατές και δημιουργική για τους καλλιτέχνες, μορφή δημιουργίας;
Η συμμετοχή στο 28th Cairo International Festival for Experimental
Theater με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού
2021, ήταν η τέταρτη συμμετοχή της Ομάδας7 σε διεθνή διοργάνωση,
μετά το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου της Στοκχόλμης 2019, για το οποίο
έλαβε επιχορήγηση από το Υπουργείο Πολιτισμού, τη Διεθνή Έκθεση
Σκηνογραφίας και Θεατρικής Αρχιτεκτονικής της Πράγας The Prague
Quadrennial of Performance Design and Space, PQ 2015, και το Διεθνές
Φεστιβάλ Πειραματικού Θεάτρου του Καΐρου 2010.
Η βασική μας προτεραιότητα αυτή την περίοδο, είναι η έρευνα, ο
εντοπισμός και η κατάθεση προτάσεων σε φεστιβάλ του εξωτερικού
για την Αντιγόνη. Παράλληλα, έχουμε ξεκινήσει την προετοιμασία για
την επόμενη παραγωγή της Ομάδας7 που ελπίζουμε να παρουσιαστεί
τον χειμώνα, αν όλα πάνε καλά. Τέλος το «Ψιλικατζίδικο», ο χώρος της
Ομάδας επιθυμούμε να γίνει σπίτι και χώρος έκφρασης σε όσο το
δυνατό περισσότερους και διαφορετικούς καλλιτέχνες και ομάδες, να
αποτελέσει ένα καλλιτεχνικό πυρήνα.
Συμμετοχή σε δύο Διεθνή Φεστιβάλ Θεάτρου. Στο Κάιρο και της
Στοκχόλμης, αλλά και αλλού. Εντυπώσεις από αυτά και τι αποκομίσατε
με την παρουσία σας εκεί;
Αυτά που αφορούν στην Αντιγόνη, με επιπλέον συμμετοχή μας στο
Online Performance Art Festival, τον Οκτώβριο του 2021 και τη
συμμετοχή στο 5th SerformanceP - International Performance art
exhibition in São Paulo τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς.
Ο συγχρωτισμός με αυτό που συμβαίνει με τις παραστατικές τέχνες εκτός
συνόρων, λειτουργεί κυρίως «εκπαιδευτικά» για εμάς. Μας δίνει κίνητρα
να συνεχίσουμε την πορεία μας, κουράγιο και έμπνευση.
Η επαφή της ομάδας με τη διεθνή σκηνή είναι από τα βασικά ζητούμενα,
από τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας της. Δυστυχώς οι οικονομικές
δυσκολίες αποτελούν τεράστιο και πολλές φορές αξεπέραστο εμπόδιο.
Κυρίως όταν στην περίπτωση της χώρας μας, δεν αποτελεί η
εξωστρέφεια της σύγχρονης ελληνικής πολιτιστικής παρουσίας καμιά
προτεραιότητα σε επίπεδο πολιτιστικής πολιτικής.
Είναι η δεύτερη φορά που η Ομάδα7 είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει
δουλειά της στο Διεθνές Φεστιβάλ Πειραματικού Θεάτρου του Καΐρου.
Η πρώτη φορά ήταν στο μη διαγωνιστικό τμήμα, με την παραγωγή
μας «Από την Αρχή…» το 2010. Μάλιστα είχε κάνει πρεμιέρα στο
φεστιβάλ. Η αίσθηση που έχω εγώ, αλλά και οι δύο θίασοι, είναι μόνο
θετική. Η μακρόχρονη προσπάθεια που καθιέρωσε τελικά ένα φεστιβάλ
πειραματικού θεάτρου στο Κάιρο, είναι από μόνη της μια εξαιρετικής
σημασίας καλλιτεχνική επιλογή της πολιτιστικής πολιτικής της Αιγύπτου
και μακάρι να ενέπνεε και την Ελλάδα στο να επενδύσει στον πολιτισμό.
Η ευγένεια, ο σεβασμός και η εξαιρετική φιλοξενία από το φεστιβάλ,
είναι και θα είναι για μας πολύτιμη εμπειρία και δεσμός με τη χώρα, τους
ανθρώπους και τους καλλιτέχνες που γνωρίσαμε.
"Θεωρήσαμε, ότι αυτοί δεν είναι απλά ρόλοι. Είναι σύμβολα"
Γυναικοκρατούμενος θίασος, γυναίκα σκηνοθέτης. Ήταν
προσωπική σου επιλογή αυτό; Πώς προέκυψε;
Η αρχική ιδέα βασίστηκε στην παράδοση που έχει φτάσει σε εμάς για το
πώς παίζονταν το αρχαίο δράμα την εποχή που γράφτηκαν αυτά τα
έργα. Ανέβαιναν λοιπόν από 3 άνδρες ηθοποιούς που κάνανε όλους
τους ρόλους. Φορούσαν μάσκες και αλλάζοντας τις μάσκες αυτές
ενάλλασσαν τους ρόλους του έργου επί σκηνής.
Εμείς αυτό που σκεφτήκαμε ήταν να βασιστούμε σε αυτή την παράδοση
των τριών ηθοποιών, αλλά να είναι γυναίκες. Θεωρήσαμε σε συζητήσεις
και ζυμώσεις που είχαμε με τους ηθοποιούς, αλλά και με όλους τους
συνεργάτες ότι αυτοί δεν είναι απλά ρόλοι και δεν πρέπει να τους
αντιμετωπίσουμε ως ρόλους. Είναι σύμβολα. Πώς «παίζεται» όμως ένα
σύμβολο; Ένα «σύμβολο» φορώντας τακούνι, και αναφέρομαι στον
Κρέοντα να πείσει το κοινό ότι είναι ο Κρέοντας; Και αυτό είναι μια
πρόκληση για εμάς, αλλά και ένα δομικό στοιχείο πειραματισμού που
μας ενδιέφερε να δοκιμάσουμε. Επίσης δεν θέλαμε να κρύψουμε τίποτα
από το κοινό. Αυτά είναι στοιχεία και εργαλεία του μεταδραματικού
θεάτρου. Όλα γίνονται μπροστά στο κοινό. Και το ψέμα όταν
αποκαλυφθεί δεν λειτουργεί αποπροσανατολιστικά, αλλά βοηθάει εν
τέλη το κοινό να συγκεντρωθεί και να μπει πιο βαθιά στην ανάγνωση και
τη βαθύτερη κατανόηση του έργου.
Χρησιμοποιήσαμε σε μεγάλη έκταση την χρήση της φόρμας. Επίσης έγινε
μεταφορά του «χορού» σε μια εξωχορική κατάσταση, δοσμένη μέσα από το
καθημερινό μας μέσο επικοινωνία, τις οθόνες. Ο χορός ήταν ουσιαστικά
διαμεσολαβημένος μέσα από τηλεπαράθυρα. Θεωρήσαμε ότι όπως ο
«χορός» έπαιζε τον ρόλο της κοινής γνώμης στην αρχαία τραγωδία, ο
συγκεκριμένος «χορός» στην Αντιγόνη του Σοφοκλή έπαιζε τον ρόλο του
«συμβουλίου των γερόντων», την “καθεστηκυία τάξη” . Οπότε
αποφασίσαμε να βάλουμε το σύστημα εκεί που είναι σήμερα.
Πώς θα μας λέγατε ότι βλέπετε την εξέλιξη της θεατρικής μας
πραγματικότητας τα τελευταία χρόνια μέσα από την πολιτική και
οικονομική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας;
Φοβάμαι πως θα πάνε χειρότερα τα πράγματα. Αυτήν τη στιγμή δεν
υπάρχει μια ξεκάθαρη εικόνα, διότι η δίχρονη παύση έχει οδηγήσει σε
μια πληθώρα θεατρικών παραστάσεων. Υπάρχει μια ξεκάθαρη εξόντωση
του επαγγέλματος και του χώρου, η οποία όμως έχει πεισμώσει αρκετές
ομάδες. Πιστεύω πως από του χρόνου θα αρχίσουν να γίνονται πιο
εμφανή τα αποτελέσματα των καταστάσεων που ζήσαμε τα τελευταία
χρόνια.
"Υπάρχει μια ξεκάθαρη εξόντωση του επαγγέλματος και του
χώρου, η οποία όμως έχει πεισμώσει αρκετές ομάδες"
Ποιο θα μας αποκαλύπτατε πως ήταν το βασικό κίνητρο, που σας
εξώθησε να ασχοληθείτε με την τέχνη, με τα καλλιτεχνικά πιο γενικά
και πιο ειδικά;
Η απελπισία.
Τι προσπαθήσατε να φωτίσετε σε αυτήν την παράσταση, να
παντρέψετε, τι καινούργιο να προτείνετε που οι άλλοι δεν το έχουν
κάνει μέχρι τώρα;
Όλα έχουν ειπωθεί και όλα έχουν γίνει. Κατ’ αρχήν πειραματιστήκαμε με
την Ομάδα7 στο να δημιουργήσουμε κάτι που να μας επιτρέψει να
ερευνήσουμε, να πειραματιστούμε. Δουλέψαμε μέσα από έννοιες όπως η
εξουσία χωρίς προκαταλήψεις για το δίκαιο και το άδικο, για το ότι μια
ιστορία πρέπει αναγκαστικά να έχει έναν καλό και έναν κακό.
Όλοι έχουν δίκιο με τον τρόπο τους και αυτό τους οδηγεί στο
συμπέρασμα ότι όλοι οι άλλοι γύρω τους έχουν άδικο, εκτός εάν
συμφωνούν μαζί τους. Οι χαρακτήρες μέσω της αντίστασής τους, δεν
ακούν, ελάχιστες είναι οι στιγμές στην Αντιγόνη που υπάρχει ουσιαστική
επικοινωνία. Και ακριβώς αυτό αποτελεί την Ύβρι.
"Σαν σκηνοθέτης προσπαθώ να “ακούσω” και να
“δω” τους ηθοποιούς και το υλικό που έχουμε"
Θεωρώ πως η σκηνοθεσία είναι το Α και το Ω σε μια παράσταση.
Πως λειτουργείτε σα σκηνοθέτης; Έχετε το ρόλο του δασκάλου, τους
μεταδίδετε τον προβληματισμό και την οπτική σας για το εκάστοτε
έργο; κάτι άλλο;
Για μένα η σκηνοθεσία είναι ένα από τα κομμάτια που απαρτίζουν και
δημιουργούν μια παράσταση. Σαν σκηνοθέτης προσπαθώ να “ακούσω”
και να “δω” τους ηθοποιούς και το υλικό που έχουμε να δουλέψουμε για
να συντεθούν σε ένα παραστατικό αποτέλεσμα. Είναι η προσωπική μου
οπτική, που αντιπροσωπεύει το τώρα, την κατάσταση που επικρατεί στην
κάθε πρόβα. Ο στόχος είναι να εκφραστούν όσο το δυνατό πιο
δημιουργικά οι προσωπικές αισθητικές και η καλλιτεχνική οπτική, όλων
των συντελεστών, σ’ ένα σύνολο.
Ερωτεύομαι, χαμογελώ, φοβάμαι, ονειρεύομαι, θυμάμαι, 5 λέξεις
που θα έλεγες χωρίς δεύτερη σκέψη, όταν τις ακούς τι εικόνες σου
έρχονται στο μυαλό σου;
Ερωτεύομαι / ζωή
Χαμογελώ / πάντα
Φοβάμαι / τη μάνα μου
Ονειρεύομαι / τριαντάφυλλα
Θυμάμαι / την επανάσταση
Η Βίκυ Μαστρογιάννη μιλά με το Νίκο Ελευθερίου
Tαυτότητα παράστασης
«Αντιγόνη, μια Ύβρις»
Μετάφραση/Διασκευή: Βίκυ Μαστρογιάννη-Ομάδα7
Δραματουργία/Επιμέλεια κειμένου: Ευδοκία Δεληπέτρου
Σχεδιασμός φωτισμού/Φωτογραφία/Video: Γιώργος Ζαφειρίου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μάιρα Ξύδη
Σκηνικά/Κοστούμια: Δάφνη Αηδόνη και Ομάδα7
Πρωτότυπη Μουσική: Μάριος Τσάγκαρης
Μετάφραση στα αγγλικά: Γιώργος Ανδράκης
Β’ Βοηθός Σκηνοθέτη: Ναταλία Χατζοπούλου
Ηθοποιοί: Κατερίνα Δρακοπούλου, Κατερίνα Κασιδιάρη, Ελένη Μπαμπασάκη
Χορός Video: Ανδρονίκη Αβδελιώτη, Δάφνη Αηδόνη, Γιώργος Ανδράκης, Μυρσίνη
Γεωργάκη, Ευδοκία Δεληπέτρου, Γιώργος Ζαφειρίου, Αλκιβιάδης Ζούπας, Σοφία
Λιάκου, Βαγγέλης Παπαδάκης, Μάνος Παπαδάς, Βασιλική Σκευοφύλαξ, Θοδωρής
Σκυφτούλης, Γιάννης Τζέμης, Μάριος Τσάγκαρης, Ραφαήλ-Ανάργυρος Τσάντες,
Μαίρη Λούση, Δανάη Σπηλιώτη.
Διάρκεια: 75 λεπτά
Σάββατο, Κυριακή, Δευτέρα, από 21 Μαΐου έως 6 Ιουνίου στις 20:00
Ψιλικατζίδικο
Κορίνθου 17-19 & Μακεδονίας Νίκαια, Μετρό Κορυδαλλός
Τιμές εισιτηρίων: 10 €, 5€ (ανεργίας, ατέλειες ΣΕΗ)
Τηλέφωνο κρατήσεων: 698 4168 592 & 693 7273 663
Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/antigone-a-hubris-omada7/ &
στα σημεία προπώλησης Viva