Μια σπαρακτική εξομολόγηση που γίνεται συλλογική μνήμη
Η "Μητέρα του Σκύλου", το καλύτερο έργο του Παύλου Μάτεσι, επέστρεψε δυναμικά στο ελληνικό θέατρο μέσα από μια ουσιαστική, μεστή και κυρίως καλοδουλεμένη παράσταση. Και αφου παρουσιάστηκε τον περασμένο χειμώνα στο "Ακροπόλ" και καθώς περιόδευσε το φετινό καλοκαίρι σε αρκετές πόλεις ανά την Ελλάδα και επανέρχεται μέσα στον Οκτώβρη και πάλι στο θέατρο "Ακροπόλ", η παράσταση επιβεβαιώνει πως ο λόγος του Μάτεσι παραμένει όσο ποτέ επίκαιρος — βαθιά ελληνικός, ανθρώπινος και κυρίως βαθιά αληθινός.
Υπόθεση: Μια ζωή στο περιθώριο, μια φωνή στο κέντρο του κόσμου για την Ραραού και τον κόσμο της!
Η Ραραού, ηλικιωμένη πλέον, αφηγείται με σπαρακτικό χιούμορ και ασύλληπτη ειλικρίνεια τη ζωή της — μια ζωή που καθορίζεται από τη σιωπή, την ταπείνωση, τον αποκλεισμό. Το έργο κινείται αβίαστα ανάμεσα σε προσωπικά βιώματα και ιστορικά γεγονότα: η Κατοχή, ο Εμφύλιος, οι διώξεις και η κοινωνική υποκρισία διαπλέκονται με την αφήγηση μιας γυναίκας που έμαθε να επιβιώνει μέσα σε δύσκολες συνθήκες, ή που έτσι της φαντάστηκε ότι έγιναν.
Η θεατρική διασκευή (από την ίδια την Υρώ Μανέ, σε συνεργασία με την Κατερίνα Γιαννάκου) σέβεται απόλυτα τον αφηγηματικό ρυθμό του μυθιστορήματος, ενώ ταυτόχρονα μεταφέρει στη σκηνή την πολυεπίπεδη εσωτερικότητα της μοναδικής αυτής γυναίκας, χωρίς να γίνεται εσωστρεφής.
Ερμηνείες: Ένας θίασος σε πλήρη αρμονία κάνουν το αποτέλεσμα μοναδικό.
Η Υρώ Μανέ στον πρωταγωνιστικό ρόλο δίνει μια από τις ωριμότερες, πιο βαθιές ερμηνείες της καριέρας της, ίσως και να είναι η καλύτερή της αυτή εδώ.. Με φωνή που λυγίζει αλλά δεν σπάει και με βλέμμα που διαπερνά τις σκιές του χρόνου, ενσαρκώνει την τραγική ηρωίδα με ρεαλισμό, ευαισθησία και μια εξωπραγματική αλήθεια που γίνεται ένα με αυτήν.
Στο πλευρό της, ένας πολυπληθής και ικανότατος θίασος. Ο Παναγιώτης Μπουγιούρης, μια στιβαρή και συγκροτημένη παρουσία, με ερμηνευτικό έλεγχο. Ο Σπύρος Μπιμπίλας προσθέτει ευκρινή χαρακτήρα και συναισθηματική απόχρωση. Η Τάνια Τρύπη έχει τη μοναδικότητα και ισορροπεί με ακρίβεια ανάμεσα στη γυναικεία σκληρότητα και τη σιωπηλή τρυφερότητα και είναι σαρωτική. Ο Νίκος Ορφανός δίνει ξεχωριστή υπόσταση στο σημαντικό και συμβολικά φορτισμένο ρόλο του σακάτη. Ο Γιάννης Βασιλώτος, έχει αναλάβει διάφορους ρόλους και τους φέρνε εις πέρας μοναδικά! Οι Νικόλ Δημητρακοπούλου, Ειρήνη Θεοδωράκη, Νατάσα‑Φαίη Κοσμίδου, Στράτος Νταλαμάγκος, Γιώργης Παρταλίδης, Μαριαλένα Ροζάκη συνεισφέρουν με αξιοσημείωτη συνέπεια στην πολυφωνική σύνθεση της παράστασης, ενσαρκώνοντας πλήθος προσώπων από τη ζωή της Ραραού, αλλά και φωνές της ίδιας της μνήμης της.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στους μουσικούς επί σκηνής πρωτοστατούντος του Δημήτρη Κίκλη, ο Γρηγόρης Λάζογλου, Γιάννης Αλαγιάννης – που δεν περιορίζονται στη μουσική υπόκρουση, αλλά λειτουργούν ως ζωντανό, ενεργό μέρος του αφηγηματικού ιστού, υπογραμμίζοντας με εξαιρετική ευαισθησία τα συναισθηματικά τοπία της ηρωίδας μέσα από τις μελωδίες και τα τραγούδια που έγραψε ο αξεπέραστος Σταμάτης Κραουνάκης!.
Καλλιτεχνική προσέγγιση και σκηνική αισθητική
Ο Κώστας Γάκης, με τη γνωστή του θεατρική ευφυΐα, συνθέτει ένα σκηνικό σύμπαν όπου η αφήγηση γίνεται δράση, η μνήμη γίνεται σώμα και η τραγωδία του ιδιωτικού βίου μετατρέπεται σε καθολική εμπειρία. Αποφεύγοντας τον διδακτισμό και την ψυχογραφική υπερβολή, επιλέγει ένα ύφος ποιητικά ρεαλιστικό, που επιτρέπει στο κοινό να συναισθανθεί και όχι απλώς να παρακολουθήσει.
Τα σκηνικά της Άσης Δημητρολοπούλου και τα κοστούμια της Χαράς Τσουβαλά είναι λιτά αλλά εύγλωττα, δημιουργώντας μια διαχρονική αίσθηση τόπου και εποχής. Ο φωτισμός του Περικλή Μαθιέλλη μεταβαίνει έξυπνα ανάμεσα σε ρεαλιστικά και συμβολικά επίπεδα, ενώ η κίνηση της Φαίδρας Νταϊόγλου υποστηρίζει εύστοχα τη σωματικότητα της μνήμης και την πολυφωνία της εσωτερικής φωνής.
Η μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη, χαρακτηριστική, συγκινητική και μεστή νοημάτων, αγκαλιάζει την παράσταση με τρυφερότητα και δύναμη.
Εν κατακλείδι
Η "Μητέρα του Σκύλου" δεν είναι απλώς μια θεατρική παράσταση· είναι μια βιωματική βουτιά στην ιστορία, στην ταυτότητα, στη γυναικεία αντοχή και στη δύναμη της αλήθειας, μιας Ελλάδας που άλλαξε, αλλάζει και παραμένει κατα βάση η ίδια. Είναι σπάνιο να συναντά κανείς επί σκηνής τόσο άρτια συντονισμένη δουλειά, με ευλάβεια στο πρωτογενές υλικό, αλλά και με θεατρική τόλμη.
Για όσους αναζητούν στο θέατρο κάτι περισσότερο από ψυχαγωγία — κάτι που να συνομιλεί με τη συνείδηση και το παρελθόν — η "Μητέρα του Σκύλου" είναι μια εμπειρία που δεν πρέπει να χαθεί...