Σκηνοθετείτε και πρωταγωνιστείτε στο "Η αλεπού θα ξανάρθει", μία site-specific
performance βασισμένη στη ζωή και στο έργο του Δημήτρη Βρεττάκου, που
παρουσιάζεται στο Μποδοσάκειο Κτίριο του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. Γιατί
επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο;
Το συγκεκριμένο έργο είναι μια συνέχεια των προηγούμενων πρότζεκτ της ομάδας.
Ασχοληθήκαμε με την αυτοχειρία για πρώτη φορά στα «απογεύματα στη βεράντα»,
όπου βασιστήκαμε στην ποίηση 30 αυτόχειρων ποιητών της παγκόσμιας
λογοτεχνίας. Συνεχίσαμε με το «LARGACTIL» που άντλησε υλικό από ανθρώπους
με ψυχιατρική εμπειρία και φέτος επικεντρωθήκαμε στο έργο του αυτόχειρα ποιητή
Δημήτρη Βρεττάκου. Είναι μια συγκεκριμένη θεματική η οποία μας ενεργοποιεί τα
τελευταία χρόνια.

Ποιος είναι ο προσωπικός σας στόχος με τη συγκεκριμένη παράσταση, τι είναι

εκείνο που αποζητάτε να κατακτήσετε;
Δεν διαφέρει νομίζω πολύ από τον στόχο της κάθε παράστασης. Μας συγκινεί και
μας απασχολεί πιο βαθιά ένα συγκεκριμένο θέμα, θέλουμε να μιλήσουμε γι’ αυτό κι
έχουμε ανάγκη να το επικοινωνήσουμε στο κοινό. Έχουμε ανάγκη αυτή τη
συνάντηση κι αυτό το μοίρασμα και σίγουρα έχουμε την ανάγκη μιας
συναισθηματικής αποδοχής.

Στις δουλειές σας δείχνετε μια προτίμηση στις site-specific performances. Τι είναι
εκείνο που σας γοητεύει πραγματικά σε αυτές;
Νιώθω ότι το θέατρο έξω από το θέατρο μπορεί να σου δώσει άπειρες δυναμικές και
πολύ περισσότερη έμπνευση. Υπάρχει ο χώρος που είναι ο βασικός πρωταγωνιστής
και σε τροφοδοτεί κάθε φορά με το δικό του υλικό, είναι σημαντικό να έχεις εξαρχής
έναν τόσο δυνατό πρωταγωνιστή. Το πλαίσιο είναι συγκεκριμένο, έχει παγίδες, έχει
περιορισμούς, έχει προκλήσεις όλα αυτά σε κρατούν σε μια δημιουργική ετοιμότητα.
Νιώθεις πιο ζωντανός. Και πάνω απ’ όλα υπάρχει πάντα κάτι απόλυτα «αληθινό»
εκεί για να γνωρίσεις, κάτι που ανέπνεε πριν από σένα και θα αναπνέει και μετά από
σένα και που δε σε χρειάζεται για να υπάρξει. Αυτό νομίζω είναι που με γοητεύει
περισσότερο.

Αντιμετωπίσατε κάποιες προσκλήσεις ή δυσκολίες, ώστε να μπορέσετε να
παρουσιάσετε την παράσταση μέσα στον συγκεκριμένο χώρο ενός νοσοκομείου;
Ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο φέρει σίγουρα μια πολύ ιδιαίτερη ενέργεια που μπορεί
εύκολα να σαμποτάρει την διάθεση σου να δημιουργήσεις οτιδήποτε. Θα το πω
καλύτερα με ένα παράδειγμα: Σε μια από τις τελευταίες πρόβες φεύγοντας
συναντήσαμε στην πύλη μποτιλιάρισμα. Το νοσοκομείο εφημέρευε και αρκετά
αυτοκίνητα ερχόταν προς τα έκτακτα περιστατικά. Ένιωσα μια τεράστια ματαιότητα
για την πρόβα, για την παράσταση και για ότι πάμε να κάνουμε. Εμείς γυρίζαμε
σπίτια μας προβληματισμένοι «πολυτελώς» για το τι δεν λειτούργησε στην πρόβα και
για κάποιους άρχιζε ένας πραγματικός γολγοθάς. Αυτό το μηδενιστικό συναίσθημα
στο δημιουργεί συχνά το νοσοκομείο. Μ’ αυτό νομίζω παλεύουμε κάθε φορά σε αυτήν
την παράσταση.

"Το θέατρο έξω από το θέατρο μπορεί να σου δώσει άπειρες δυναμικές"

Όταν ένα έργο αφορά υπαρκτά πρόσωπα, κατά πόσο είναι εύκολο να μεταφέρετε
προς τα έξω την αλήθεια τους, τον ψυχισμό και τα πάθη τους, ενώ παράλληλα να
σεβαστείτε την προσωπικότητα και την ιδιωτικότητά τους ;
Δεν ξέρω αν γίνεται να μεταφέρεις την αλήθεια οποιουδήποτε ανθρώπου προς τα
έξω. Προσπαθήσαμε να γνωρίσουμε κι όσο μπορούμε να κατανοήσουμε τον
ψυχισμό του συγκεκριμένου ανθρώπου με ότι άφησε πίσω. Αυτά που άφησε πίσω
δεν σημαίνει ότι συνθέτουν το αληθινό πορτρέτο του, είναι αυτά που ήθελε να
μοιραστεί με τους άλλους, τα άλλα τα κράτησε για τον εαυτό του. Τα ποιήματα, οι
συνεντεύξεις, οι πίνακες ζωγραφικής του ή το ιστορικό της ασθένειας, μας βοήθησαν
απλά να πλησιάσουμε πιο κοντά σε συναισθήματα και να διαμορφώσουμε μια δική
μας εικόνα με πολλές ρωγμές.

Ποια από τις δύο ιδιότητες –σκηνοθέτη και ηθοποιού– σας “γεμίζει” περισσότερο;

Ποια ανάγκη έκφρασης καλύπτεται αντίστοιχα από την καθεμία;

Προσωπικά τείνω να μη πιστεύω πια στις ιδιότητες. Μ’ αρέσει το θέατρο, θέλω να

ασχολούμαι μ’ αυτό, όπως μπορώ, και απλά να πειραματίζομαι μαζί με ανθρώπους

που νιώθω κοντά μου. Για μένα αυτό είναι το σημαντικότερο κομμάτι σε όσα ζω.

"Έχουμε ανάγκη το μοίρασμα και τη συναισθηματική αποδοχή"

Στη δύσκολη εποχή που διανύουμε, μήπως τελικά απαιτείται μια ανατροπή, που

να δημιουργήσει κάτι εντελώς νέο που θα ακολουθήσει άλλους κανόνες; Από πού

μπορεί να προέλθει αυτή; Από την τέχνη, την πολιτική, από τον ίδιο μας τον

εαυτό απέναντι στο κατεστημένο…;

Τείνω να πιστέψω ότι χρειάζεται ένα θαύμα! Και το θαύμα ίσως είναι ένα βίωμα που

το δημιουργείς πάντα μόνος σου, πάντα για σένα και πάντα για κάποιον άλλο.

Αρκετοί -μεταξύ τους και επιστήμονες- υποστηρίζουν ότι υπάρχει κάποιος μικρός
βαθμός "διαταραχής" σε κάθε καλλιτέχνη... Ποια είναι η δική σου γνώμη; Υπάρχει
συσχέτιση μεταξύ δημιουργικότητας και διαταραχής;
Θεωρώ ότι σε κάθε άνθρωπο υπάρχει ένας μικρός βαθμός διαταραχής. Στον
καλλιτέχνη, στον επιστήμονα, στον καθένα. Είναι η κατασκευή μας τέτοια. Για τον
καλλιτέχνη μάλλον είναι πιο εύκολα τα πράγματα, κάτι μπορεί να το κάνει όλο αυτό
που «ταράζεται». Κάπως να το εκτονώσει πιο δημιουργικά. Κάπως να το καταστήσει
αποδεκτό, λόγω της ιδιότητας του. Το δύσκολο είναι να μην ξέρεις τι να κάνεις τη
«διαταραχή σου», να απελπίζεσαι και να απομονώνεσαι. Εκεί γίνεται νομίζω η
μεγαλύτερη ζημιά.

"Θεωρώ ότι σε κάθε άνθρωπο υπάρχει ένας μικρός βαθμός διαταραχής"

Εν έτει 2025, θεωρείτε ότι μιλάμε αρκετά -δημόσια και ιδιωτικά- για τις ψυχικές
νόσους, ή ακόμα είμαστε αρκετά προκατειλημένοι;
Μιλάμε ναι, όλο και περισσότερο. Χωρίς βέβαια να ξέρουμε τι ακριβώς να πούμε. Δεν
υπάρχει αρκετή ενημέρωση για τις ψυχικές νόσους, αν και αυξάνονται ολοένα οι
λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Δεν υπάρχουν και οι υποδομές, η μέριμνα όλα
όσα χρειάζονται για να μπορέσει ο λήπτης να νιώσει ασφαλής και αποδεκτός.
Ιδιαίτερα στην Ελλάδα στο θέμα αυτό έχουμε μείνει δεκαετίες πίσω.

Υπάρχουν συγκεκριμένες θεματικές που σας ενδιαφέρουν και εν τέλει ασχολείστε με
αυτές γιατί σας εξιτάρουν στην τελική;
Με ενδιαφέρει ότι δεν είναι απόλυτα κατανοητό με τη λογική κι ότι θεωρώ αδικημένο.
Με ενδιαφέρει πολύ η αυτοχειρία, ο ασύλληπτος μηχανισμός απενεργοποίησης του
ισχυρότερου ενστίκτου, αυτού της επιβίωσης. Με ενδιαφέρει και η ψυχική νόσος γιατί
αποτελεί μια εντελώς αχαρτογράφητη περιοχή που ακόμα και οι επιστήμονες τη
διανύουν χωρίς καμία σιγουριά. Και οι δύο κατηγορίες νιώθω ότι εγκλείουν κάτι θεϊκό
μέσα τους.
Θεωρείτε σημαντική τη συμπερίληψη στην τέχνη;
Ελπίζω ότι είναι από τους βασικούς ορισμούς της τέχνης η συμπερίληψη.

"Δεν υπάρχει αρκετή ενημέρωση για τις ψυχικές νόσους"

Θα θέλατε να μας πείτε, μέσα από την πληθώρα των παραστάσεων που παίζονται
στην Αθήνα, ποιό θα είναι το κίνητρο για να επιλέξει ο θεατής να παρακολουθήσει
την δική σας παράσταση;
Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν πολλά θελκτικά κίνητρα. Είμαστε σε μια δύσκολα
προσβάσιμη περιοχή , σε έναν χώρο που δικαίως μπορεί να φαντάζει απωθητικός
στους περισσότερους και μιλάμε για ένα πολύ δύσκολο συναισθηματικά ζήτημα.
Ωστόσο είμαστε εκεί για όποιον μπορεί να τον ενδιαφέρει όλο αυτό που γίνεται.