Φέτος σe βλέπουμε, μαζί με τον Γιάννη Λεάκο, στον -τρομερά επίκαιρο
θεματικά- "ΗΛΙΟ ΜΕ ΔΟΝΤΙΑ" του Γιάννη Μακριδάκη, που έχει ανέβει στο θέατρο
Μπέλλος σε δραματουργική επεξεργασία της Νεφέλης Μαϊστράλη και σκηνοθεσία
του Θανάση Ζερίτη. Να θυμίσουμε τι πραγματεύεται το έργο;
Είναι η ιστορία του Κωσταντή σε βάθος 7 δεκαετιών. Βλέπουμε πως είναι να
μεγαλώνει ένα φτωχό θηλυπρεπές αγόρι στις αρχές του προηγούμενου αιώνα
στη Χίο. Την ανάγκη του για αποδοχή και αγάπη, τις δυσκολίες που
αντιμετώπισε, την κακοποίηση που δεχόταν, την σχέση του με τον Αποστόλη.
Παράλληλα βλέπουμε κι όλες τις αλλαγές που βιώνει η ίδια η χώρα και πως τον
επηρεάζουν. Μια εξομολόγηση ενός βαθιά τυραννισμένου ανθρώπου που
προσπαθεί να βρει τη θέση του στον κόσμο κι ο οποίος προσπαθεί να θυμηθεί το
βασικό συμβάν που αποτελεί την μεγάλη του πληγή, το σημείο που άλλαξε η ζωή
του.
Ποιες ήταν οι πρώτες σoυ σκέψεις όταν σου προτάθηκε και στη συνέχεια διάβασες το έργο;
Με συγκίνησε τρομερά η ιστορία του Κωσταντή. Ειδικά το πώς επέλεγε να
αφηγηθεί τα γεγονότα. Πόσο χιούμορ είχε, πως εξακολουθούσε να υπερασπίζεται
πράγματα και καταστάσεις που του έκαναν κακό, η οπτική γωνία που είχε στο τι
είναι σωστό ή λάθος. Όλο αυτό με έκανε να τον αγαπήσω ακόμα πιο πολύ και να
τον θεωρήσω έναν σπαρακτικό ήρωα. Ο Μακριδάκης έγραψε έναν χαρακτήρα
που όταν διαβάζεις αυτά που λέει, κλαις και γελάς μαζί. Το γεγονός ότι το
διάβασα ενώ ήξερα πως θα παίξω στην παράσταση, καμιά φορά με “πετούσε”
έξω από την ανάγνωση γιατί έμπαινα σε διαδικασία να σκεφτώ πως θα
μπορούσε να γίνει το ένα ή ωχ, πως θα κάνουμε το άλλο. Γρήγορα όμως το ίδιο
το κείμενο με επανέφερε. Ένα άλλο κομμάτι που έχει πολύ ενδιαφέρον είναι η μη
γραμμική αφήγηση και το σασπένς της αποκάλυψης στο φινάλε.
"Ο Μακριδάκης έγραψε έναν χαρακτήρα, κλαις και γελάς μαζί, με αυτά που λέει"
Θεωρείς ότι στην εποχή μας έχει βελτιωθεί σε τέτοιο ικανοποιητικό βαθμό, ώστε ο τρόπος
που αντιμετωπίζεται η διαφορετικότητα είναι σε καλό δρόμο;
Έχουν σίγουρα υπάρξει κάποια βήματα προόδου και θεωρώ γύρω μας όλο και
περισσότεροι άνθρωποι αγκαλιάζουν το ζήτημα της διαφορετικότητας, αλλά
εξακολουθεί και υπάρχει μια πολύ μεγάλη μερίδα κόσμου, που αρνείται να
αποδεχτεί και κάποιες φορές λειτουργεί σκοταδιστικά απέναντι σε όποιον θεωρεί
“απειλή” για τα δικά του πιστεύω. Ο δρόμος είναι πολύ μακρύς ακόμα. Το
βλέπουμε από όλα αυτά τα εγκλήματα που εξακολουθούν και γίνονται, τις
επιθέσεις μίσους, τα λόγια που ακούγονται. Όλη αυτή η βία που μια μερίδα
κόσμου θεωρεί χρέος της να εξαπολύσει απέναντι σε κάποιον συνάνθρωπο,
απλώς γιατί έκανε μια άλλη επιλογή. Θέλει συνεχόμενη αντίσταση σε όλο αυτό
και στήριξη σε όσα άτομα βιώνουν ρατσισμό, με την ελπίδα πως μια μέρα θα
μπορούν να κυκλοφορούν στον δρόμο όπως θέλουν, χωρίς να φοβούνται.
Θα θέλαμε να μας πεις μία και μόνο πρόταση του Κωνσταντή που σε εκφράζει και
αν μπορούσες του κάνεις μία ερώτηση, ποια θα ήταν αυτή;
Πολύ δύσκολο να διαλέξω ένα πράγμα καθώς είναι τόσα πολλά όλα αυτά που
του συνέβησαν. Υπάρχει όμως κάτι που από την αρχή μου φαινόταν αδιανόητο.
Πως αφού πέθανε η μητέρα του – ο πατέρας του είχε πεθάνει κάποια χρόνια
πριν- ,αυτός έμεινε μόνος του στο σπίτι τους για 6 μέρες μέχρι να τον πάρει
ψυχοπαίδι ο μαστρο-Μιμάκης. Ένα 11χρονο ορφανό παιδί ήταν μόνο του και
κανείς δεν ενδιαφερόταν τι θα απογίνει, τι τρώει, πως είναι. Οπότε θα ήθελα πολύ
να μάθω τι σκέψεις περνούσαν από το μυαλό του τότε.
Θέλει στήριξη σε όσα άτομα βιώνουν ρατσισμό, με την ελπίδα πως
μια μέρα θα μπορούν να κυκλοφορούν όπως θέλουν"
Τι θα προτιμούσες να "πάρει" μαζί του ένας θεατής στο φεύγα, έχοντας δει την παράστασή σας;
Αυξημένη ενσυναίσθηση για το τι συμβαίνει γύρω μας. Για το πώς στεκόμαστε
απέναντι στην όποια αδικία. Πως προστατεύουμε άτομα που έχουν ανάγκη. Ώστε
να σταματήσει αυτός ο κύκλος βίας γύρω μας.
Οφείλει κατά τη γνώμη σου, η τέχνη του θεάτρου να συνομιλεί με την εποχή της;
Φυσικά ,αλλιώς πως θα αφορά και θα παραμένει επίκαιρη; Έτσι κι αλλιώς
υπάρχουν τόσα κείμενα που πραγματικά αφορούν όλες τις περιόδους κι ας
γράφτηκαν πολύ παλιά. Κάθε έργο, κάθε ιστορία πρέπει να συνομιλήσει με το
τώρα, να το δεις με τα σημερινά μάτια και να πεις αυτό που θες σε σχέση με αυτό
που σε αφορά σήμερα. Να το δει ο θεατής και να συνδεθεί με πράγματα που
σκέφτεται, που τον προβληματίζουν. Θεωρώ πως ειδικά τώρα που το θέατρο έχει
εξελιχτεί κι έχει πλέον πολλά διαφορετικά “είδη”, ο κάθε καλλιτέχνης έχει έναν
μεγαλύτερο χώρο για να αφηγηθεί αυτό που τον αφορά με τον τρόπο που θέλει.
"Κάθε καλλιτέχνης έχει πλέον έναν μεγαλύτερο χώρο για
να αφηγηθεί αυτό που τον αφορά με τον τρόπο που θέλει"
Μετά από αρκετές επώνυμες συνεργασίες, τι θεωρείς πως πρώτιστα πρέπει να
έχει ένα θεατρικό έργο για να σας κεντρίσει το ενδιαφέρον του κοινού;
Να μπορεί να σου δημιουργήσει μια μετακίνηση. Η πλοκή του, οι χαρακτήρες, ο
τρόπος γραφής να λένε την ιστορία με έναν τρόπο που να νιώθεις πως έχει κάτι
βαθιά πυρηνικό για την ανθρώπινη ύπαρξη. Να σε συγκινεί και να θες να το
ξαναδιαβάσεις. Τα τελευταία χρόνια βέβαια, με ενδιαφέρουν πολύ τα λογοτεχνικά
έργα, στο κομμάτι της μεταφοράς τους στο θέατρο. Νιώθω πως υπάρχει μια
άλλου τύπου ελευθερία, στο πως επιλέγεις τη δραματουργία της αφήγησης.
Έχεις δοκιμαστεί σε διαφορετικά είδη θεάτρου. Πώς όμως ξεκίνησε η αγάπη σου για το θέατρο;
Αυτό παραμένει ένα μυστήριο και για μένα. Στην Ά γυμνασίου, η θεατρική ομάδα
του σχολείου μου, έκανε κάλεσμα και πήγα χωρίς δεύτερη σκέψη και μου άρεσε
πολύ. Ήταν σαν να ήταν κάτι αυτόματο, κάτι λογικό. Εκεί κατάλαβα πόσο μου
αρέσει η διαδικασία του θεάτρου και όντως σαν μονόδρομος, κατευθείαν μετά το
σχολείο έδωσα εξετάσεις σε δραματικές σχολές, πέρασα στη σχολή του Θεάτρου
Τέχνης κι όλα πήραν το δρόμο τους. Τώρα που μεγάλωσα νιώθω πως υπάρχει
κάτι στο κομμάτι του να λέω ιστορίες στους ανθρώπους, που με τράβηξε.
Κάτι αντίστοιχο είχε πει ο Χειμωνάς: Ό,τι αξίζει στον άνθρωπο είναι να έχει να πει μια ιστορία.
που το χρησιμοποιήσες στην πρωτη σκηνοθετική σου προσπάθεια, στο "Μυθιστόρημα".
Σου άφησε καλές αναμνήσεις όλο αυτό;
Η μεγάλη μου χαρά ήταν ότι όλοι κατάλαβαν πολύ καλά την ουσία, τη βάση και αυτό που τους
εξηγούσα να κάνουμε. νιώθω πάρα πολύ τυχερός γιατί όλοι οι άνθρωποι που δούλεψαν σε αυτήν
την παράσταση, είναι πρόσωπα που τα εμπιστεύομαι και έχω ξαναδουλέψει μαζί τους. Είναι πολύ
βασικό καθώς μου αφαίρεσε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι άγχους και διευκόλύνε τη διαδικασία και
το αποτέλεσμα.
"Τα έργα θέλω να λένε την ιστορία με έναν τρόπο που να νιώθεις
πως έχει κάτι βαθιά πυρηνικό για την ανθρώπινη ύπαρξη"
Όταν δεν ασχολείσαι με το θέατρο ή την τηλεόραση, ποιά είναι η αγαπημένη σου εξωθεατρική ασχολία;
Μου αρέσει πολύ να πηγαίνω σινεμά, να παίζω (μέτριο προς συμπαθητικό)
σκάκι, να τρώω με τους φίλους μου και να κακομαθαίνω τον γάτο μου. Και τα
ταξίδια κι ας μην τα κάνω όσο συχνά θα ήθελα.
Κλείνοντας την κουβέντα μας, θα ήθελα να μου πεις ένα αγαπημένο σου βιβλίο, ένα τραγούδι
καθώς και μια ταινία.
Θα επιλέξω πιο πρόσφατες “αγάπες”. Ένα τραγούδι που άκουσα και με
συγκίνησε πολύ ήταν το “Καλοκαιρινά αγόρια” του Tsolimon. Από ταινία το
“Flow” , ένα καταπληκτικό animation με πρωταγωνιστή έναν μαύρο γάτο και
βιβλίο το “Το σώμα της και άλλες εκδηλώσεις” της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο για
τον βαθιά προσωπικό τρόπο γραφής της και τις υπέροχες ιστορίες που έγραψε.
Ο Παναγιώτης Εξαρχέας συνομιλεί με τον Γιάννη Αργυρούδη!