Είκοσι τέσσερα τραγούδια κορυφαίων συνθετών του ελαφρού μας τραγουδιού σε ανέκδοτες μέχρι
τώρα ερμηνείες, που ηχογράφησε η Νάνα Μούσχουρη με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του
Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’50 έως τις αρχές εκείνης του ’60 στα
στούντιο του ΕΙΡ- να τι περιέχει αυτό το διπλό άλμπουμ.
Δεν είναι απλώς το πρώτο που κυκλοφορεί μετά από πολλά χρόνια με ιστορικές μουσικές
ηχογραφήσεις της ΕΡΤ. Είναι και το μοναδικό με τις πρώτες ραδιοφωνικές εγγραφές ενός ντροπαλού,
τότε, κοριτσιού, που έμελλε να γίνει μια από τις πιο επιτυχημένες τραγουδίστριες στον κόσμο. Διότι
μπορεί να είναι άγνωστο στους περισσότερους, αλλά στην ΕΡΤ έκανε η νεαρή Νάνα την πρώτη της
οντισιόν, τις πρώτες της εκπομπές, τις πρώτες της ηχογραφήσεις.
Γράφει η Νάνα Μούσχουρη στο ένθετο της συλλογής:
«Η ανακάλυψη ανέκδοτων τραγουδιών στο αρχείο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας ήταν μια μεγάλη
έκπληξη για μένα. Ακούγοντάς τα, γύρισα πίσω, στην παιδική μου ηλικία. Αμέσως μετά την Κατοχή,
τότε που το ραδιόφωνο και ο κινηματογράφος υπήρξαν τα πρώτα σχολεία μου στη μουσική και μου
έδειξαν πώς να ακούω, να μαθαίνω και να ονειρεύομαι.
Ήμουν τυχερή, γιατί το σπίτι μας στο Κουκάκι ήταν πάντα γεμάτο από μουσική. Τραγουδούσαμε
συνέχεια με τη μητέρα μου και την αδελφή μου τη Τζένη. Οι γονείς μου αγαπούσαν την όπερα και την
κλασική μουσική, αλλά και το ελληνικό τραγούδι της εποχής. Από το ραδιόφωνο, που μου είχε φτιάξει
με τα ίδια του τα χέρια ο πατέρας μου, μπορούσα να ακούω σταθμούς ελληνικούς και ξένους, τα
τραγούδια της Σοφίας Βέμπο και της Δανάης, της Μαρλέν Ντίτριχ και της Έλλα Φιτζέραλντ. Δίπλα από

το σπίτι μας ήταν ο κινηματογράφος Πρωτέας, όπου ο πατέρας μου εργαζόταν ως μηχανικός προβολής.
Κάθε βράδυ μας γοήτευαν οι κινηματογραφικές μουσικές των αμερικάνικων ταινιών της εποχής. Η
Τζούντι Γκάρλαντ τραγουδούσε μαγευτικά το Οver the rainbow και δεν σταματούσα να ονειρεύομαι...
Κάπως έτσι ρίζωσε βαθιά μέσα μου η μουσική.
Παρ’ όλες τις δυσκολίες του πολέμου, οι γονείς μου, βλέποντας την αγάπη μου για το τραγούδι, μου
έδωσαν την ευκαιρία να το σπουδάσω. Στα μέσα της δεκαετίας του ’50, σπούδαζα πλέον στο Ωδείο
Αθηνών, αλλά μέσα μου ονειρευόμουν να γίνω τραγουδίστρια της τζαζ. Πήγαινα συχνά με τη μητέρα
και την αδελφή μου στα στούντιο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας στο Ζάππειο. Από εκεί μεταδίδονταν
ζωντανά οι μουσικές εκπομπές του ραδιοφώνου, που ήταν ανοιχτές για το κοινό.
Μια μέρα, μαζί με την Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας, έπαιζε πιάνο ο Μίμης Πλέσσας. Δεν ήταν πολλά
χρόνια που είχε επιστρέψει από την Αμερική. Όπως γινόταν συχνά σε αυτές τις εκπομπές, ο Μίμης
έπαιξε την εισαγωγή ενός τραγουδιού και ρώτησε το κοινό, εάν κάποιος το γνώριζε. Ήταν σαν μουσικό
κουίζ. ΄Όποιος απαντούσε σωστά, ανέβαινε και το τραγουδούσε με την ορχήστρα. Μόλις άκουσα το
Smoke gets in your eyes, πετάχτηκα για να δώσω πρώτη την απάντηση που με οδήγησε στην πρώτη
μου ζωντανή ερμηνεία στο ραδιόφωνο. Μερικά χρόνια μετά, το 1962, επρόκειτο να ηχογραφήσω το
ίδιο τραγούδι με τον Κουίνσι Τζόουνς, στον πρώτο μου δίσκο στην Αμερική.
Η αρχή στην Ελληνική Ραδιοφωνία δεν ήταν εύκολη. Δυο φορές απέτυχα στις εξετάσεις για τους νέους
ερμηνευτές που θα τραγουδούσαν με την Ορχήστρα του ΕΙΡ. Δεν θα ξεχάσω τον Κώστα Γιαννίδη, ο
οποίος με πλησίασε λέγοντας: «Ίσως θα πρέπει να μάθεις μερικά τραγούδια παραδοσιακά. Θα
επηρεάσουν τον τρόπο που τραγουδάς και θα βρεις την αυθεντική έκφρασή σου». Ακολούθησα τη
συμβουλή του και, το 1955, στην τρίτη μου προσπάθεια, πέτυχα στις εξετάσεις.
Από τότε είχα την τύχη να τραγουδήσω τους πιο σημαντικούς Έλληνες συνθέτες της εποχής: Αττίκ,
Σπάρτακο, Μιχάλη Σουγιούλ, Νίκυ Γιάκοβλεφ, Γεράσιμο Λαβράνο, Σταύρο Κουγιουμτζή, Τάκη Μωράκη,
Κώστα Κλάββα και πολλούς άλλους. Πολλοί διηύθυναν κιόλας την υπέροχη ορχήστρα της Ραδιοφωνίας.
Εκεί ξεκίνησαν σημαντικές συνεργασίες μου με Έλληνες συνθέτες, όπως αυτή με τον Μίμη Πλέσσα που
μας οδήγησε στο δεύτερο βραβείο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού του 1959, με το Ξέρω κάποιο αστέρι.
Κέρδισα μάλιστα και το πρώτο βραβείο με το Κάπου υπάρχει η αγάπη μου του Μάνου Χατζιδάκι. Ενώ
τον επόμενο χρόνο, ήρθε το πρώτο βραβείο του Φεστιβάλ Μεσογειακού Τραγουδιού της Βαρκελώνης
με το Ξύπνα αγάπη μου του Γιαννίδη. Ήδη άνοιγε μια μεγάλη πύλη και φαινόταν ο δρόμος που θα
έπρεπε να διασχίσω. Ακολουθώντας τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Νίκο Γκάτσο έβαλα τον ήλιο σύνορο.
Κοιτώντας πίσω, πιστεύω ότι οι μέρες μου στην Ελληνική Ραδιοφωνία ήταν ένα ακόμα μεγάλο σχολείο
στη μουσική πορεία μου. Δέχθηκα την επιρροή από τα διαφορετικά μουσικά στυλ που κάθε συνθέτης
ακολουθούσε, μαθαίνοντας να ερμηνεύω με διαφορετικούς τρόπους, σε μια εποχή που αναζητούσα το
μονοπάτι που θα με οδηγούσε να γίνω η τραγουδίστρια που είμαι σήμερα. Τους ευγνωμονώ όλους.
Ανακαλύπτω ξανά σήμερα με συγκίνηση αυτές τις ηχογραφήσεις και ακούω την υπέροχη μουσική των
νεανικών μου χρόνων. Συναντώ ξανά τη νεαρή τραγουδίστρια που υπήρξα, διψασμένη για μάθηση και
πειραματισμό. Με την ίδια ανάγκη να τραγουδάω και να μαθαίνω συνέχισα τη μουσική πορεία μου ως
τώρα.»

Το διπλό album περιέχει τα εξής τραγούδια:
CD/1
01. ΠΕΡΑΣΕ ΗΛΙΕ (Φτωχογειτονιές)
Μίμης Πλέσσας, Κώστας Πρετεντέρης. Με το Κουαρτέτο του Μίμη Πλέσσα
02. ΠΟΙΟΣ ΤΟ ΞΕΡΕΙ
Μίμης Πλέσσας, Κώστας Πρετεντέρης. Με το Κουαρτέτο του Μίμη Πλέσσα
03. ΤΙ ΚΡΙΜΑ (Το μονοπάτι πήραμε)
Μίμης Πλέσσας, Κώστας Κινδύνης. Με το Κουαρτέτο του Μίμη Πλέσσα
04. ΣΤΗ ΜΙΚΡΗ ΓΡΑΦΙΚΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ
Μίμης Πλέσσας, Γιώργος Οικονομίδης. Με το Κουαρτέτο του Μίμη Πλέσσα
05. ΠΟΣΟ ΛΙΓΟ Μ’ ΑΓΑΠΟΥΣΕΣ
Μίμης Πλέσσας, Κώστας Πρετεντέρης. Με το Κουαρτέτο του Μίμη Πλέσσα
06. ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΑΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ
Μίμης Πλέσσας, Νέστορας Μάτσας. Με το Κουαρτέτο του Μίμη Πλέσσα
07. ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ
Μίμης Πλέσσας, Γιώργος Οικονομίδης. Με το Κουαρτέτο του Μίμη Πλέσσα
08. ΝΑ ΜΗΝ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ΣΕ ΟΝΕΙΡΑ
Μίμης Πλέσσας. Με το Κουαρτέτο του Μίμη Πλέσσα
09. ΚΑΛΗ ΑΝΤΑΜΩΣΗ ΜΑΤΑΚΙΑ ΓΑΛΑΝΑ
Νίκυ Γιάκοβλεφ, Πυθαγόρας. Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ.
10. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ
Κώστας Κλάββας, Κώστας Κοφινιώτης
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Κώστας Κλάββας
11. ΚΑΠΟΙΟ ΜΥΣΤΙΚΟ
Κώστας Γιαννίδης, Βασίλης Σπυρόπουλος - Παναγιώτης Παπαδούκας
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Ζακ Ιακωβίδης
12. ΕΧΕΤΕ ΔΙΚΙΟ, ΑΣ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΟΜΙΛΙΑ
Κλέων Τριανταφύλλου-Αττίκ
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Κώστας Καπνίσης

CD/2
01. ΠΡΟΧΘΕΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΜΟΥ
Νίκυ Γιάκοβλεφ, Πυθαγόρας. Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ.
02. ΕΝΑ ΑΣΠΡΟ ΣΥΝΝΕΦΟ
Γεράσιμος Λαβράνος. Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ.
03. ΤΙ ΚΡΙΜΑ ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ
Γιάννης Σπάρτακος, Αιμίλιος Σαββίδης
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Κώστας Κλάββας
04. ΠΕΡΙΣΤΕΡΑΚΙ
Σταύρος Κουγιουμτζής. Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ.
05. ΚΑΛΗ ΣΟΥ ΩΡΑ ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ
Λέανδρος Κοκκόρης, Κώστας Πρετεντέρης
Με το Μουσικό Σύνολο του Λέανδρου Κόκκορη
06. ΚΑΘΕ ΑΓΑΠΗ (Δυο χειλάκια λένε σ’ αγαπώ)
Κλέων Τριανταφύλλου-Αττίκ
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Αλέκος Αινιάν
07. KAΠΟΙΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ
Κώστας Κλάββας, Κώστας Κοφινιώτης
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Κώστας Κλάββας
08. ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΑΝΘΙΖΕΙ ΟΛΗ Η ΓΗ
Τάκης Μωράκης, Κώστας Νικολαΐδης
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Κώστας Καπνίσης
09. ΚΑΝΕ ΛΙΓΑΚΙ ΥΠΟΜΟΝΗ
Μιχάλης Σουγιούλ, Χρήστος Γιαννακόπουλος
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Κώστας Κλάββας
10. ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΠΟΥ Σ’ ΕΧΑΣΑ
Άκης Σμυρναίος, Κώστας Κοφινιώτης
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Άκης Σμυρναίος
11. ΕΙΝΑΙ ΩΡΑΙΟ Ν’ ΑΓΑΠΑΣ
Χρήστος Χαιρόπουλος, Γιάννης Φερμάνογλου
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Αλέκος Αινιάν
12. ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΑΚΙ ΣΤΙΣ ΟΚΤΩ
Τάσος Βάμπαρης, Κώστας Κοφινιώτης
Με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ. Διευθύνει ο Κώστας Καπνίσης